BÜYÜK TAARUZ VEE BAŞ KOMUTANLIK MEYDAN MUHAREBESİ
Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi
(26 Ağustos-18 Eylül 1922)
Sakarya Savaşında ağır bir yenilgi alan Yunan ordusu elinde kalan toprakları yeni bir savaşta kaybetmemek için savunma önlemleri almaya başlamıştır.Yunan savunma hatlarını gören İngiliz subayları Türklerin bu hatları geçemeyeceğini ve Türklerin taarruz savaşı yapamayacaklarını söylemişlerdir.
Türk ordusu ise taarruz için her türlü hazırlığı yapmıştır.Doğu ve güney cephelerindeki askeri birlikler Batı cephesine aktarılmıştır.mayıs 1922’de Mustafa Kemal Paşanın Başkomutanlık yetkisi tekrar uzatılmış 20 temmuz 1922’de de süresiz olarak uzatılmıştır.
Türk ordusunun ihtiyaçlarını karşılamak için Tekalif-i Milliye emirleri tüm yurtta uygulanmıştır.Bunun yanında dışarıdan da silah ve mühimmat alınmış Türk ordusuna taarruz eğitimi verilmeye başlanmıştır.
Mustafa kemal paşa Türk ordusunun kesin bir zafer kazanmak için taarruz etmesini istediği için hazırlıkları uzatmaktaydı.fakat bu durum TBMM’de Mustafa Kemal Paşaya karşı muhalefetin daha da artmasına neden olmuştur.Mustafa Kemal Paşa hem cephedeki işlerle hem İtilaf devletlerinin temsilcileriyle hemde TBMM’deki muhalefetle aynı anda uğraşmak zorunda kalmıştır.Bu durumu daha da kolaylaştırmak için TBMM’de 10 Mayıs 1921’de Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk grubu kurarak kendisine karşı yapılan muhalefetle daha etkili bir şekilde mücadele etmeyi amaçlamıştır.
Mustafa Kemal Paşa ordunun taarruz hazırlıklarını büyük bir gizlilik içinde sürdürmüştür.Taarruzu gizlemek için Temmuz ayı sonunda ordu birlikleri arasında bir futbol turnuvası düzenleyerek komutanlarla topluca görüşme imkanı sağlamıştır.
Büyük Taarruz 26 Temmuz 1922’de sabaha karşı 04:30’da Türk topçusunun ateşiyle başlamıştır.TBMM bile taarruzdan savaş başladıktan sonra haberdar edilmiştir.
Büyük bir gizlilik içinde başlatılan taarruz Yunan ordusunun geri çekilmesine neden olmuştur.Yunan ordusu kısa bir süre içinde Afyon’u Türk ordusuna bırakmıştır.yapılan Muharebeler 30 Ağustosta büyük bir zaferle sonuçlanmıştır.Büyük taarruzun 30 ağustos 1922’de gerçekleşen kısmını Mustafa kemal Paşa bizzat ateş hatları arasında Başkomutan sıfatıyla yönetmiştir.Yunan ordusunun büyük bir kısmı ne olduğunu anlayamadan kuşatılarak imha edilmiş ve Yunan ordusunun genel kurmayı heyeti ve başkomutanı esir alınmıştır.böylece yunan ordusunun yeni bir savunma oluşturması engellenmiştir.
Bozguna uğrayan Yunan ordusu bir daha toparlanmadan yurdu terk edene kadar geri çekilmiştir.Bu muharebede Mustafa Kemal paşanın orduyu bizzat yönetmesi nedeniyle 30 ağustos Zaferine başkomutanlık Meydan Muharebesi adı verilmiştir.30 Ağustos zaferinin kazanılmasının ardından Mustafa kemal Paşa “Ordular İlk hedefiniz Akdeniz’dir!” emrini vermiştir.dağınık bir şekilde kaçan Yunan ordusu 9 Eylülde İzmir’den denize dökülmüştür.18 Eylülde ise batı Anadolu tamamen Yunan kuvvetlerinden temizlenmiştir.
Büyük Taarruzun Sonuçları:
• Yunan işgali sona ermiştir.
• Kurtuluş savaşının askeri safhası kapanmıştır.
• Türk ordusu işgal altındaki Marmara çevresi ve Trakya’yı kurtarmak için Marmara bölgesine yönelince İngiliz kuvvetleriyle karşılaşmıştır.Böylece Kurtuluş savaşında ilk kez İngilizlerle savaş yapma ihtimali ortaya çıkmıştır.
• Türk ordusunun kesin zaferi nedeniyle itilaf devletleri TBMM’ye ateşkes teklifinde bulunmuşlar bunun sonucunda Mudanya Ateşkes antlaşması imzalanmıştır.